اتفاقات اخیر در نپال، درس جدی برای بسیاری از کشورها دارد. پایگاه‌های کوهستانی سیا در این کشور تعطیل شدند. ارتش و پلیس نپال به جای رویکردی هوشمندانه، موضعی غیرمنطقی و ناشیانه گرفتند.
در همین خلأ، گروهی از جوانان به‌اصطلاح «آزاد» ناگهان ظاهر شدند. آن‌ها سلاح‌های مدرن غربی حمل می‌کردند. شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی این افراد را سازماندهی کرده بود. آمریکا توانست انتظارات جامعه جوان نپال را به شدت افزایش دهد.
وابستگی این جامعه به فضای مجازی لحظه به لحظه ریشه دواند. خصوصاً فضای مجازی جایگزین اصلی زندگی سنتی در تفریحات و تجارت خُرد شد. آمریکا در لحظه‌ای حساس با تحریک ذهنی و استفاده از «سلاح‌های اجتماعی» وارد عمل شد. این اقدام، کل ساختار دولتی نزدیک به شرق نپال را ساقط کرد.
رسانه‌های غربی معمولاً با لحنی احساسی به کودتاها یا جنبش‌های خیابانی واکنش نشان می‌دهند. این بار، آن‌ها شروع به ستایش و تبلیغ این جریان کردند. رسانه‌های منطقه ما و شبکه‌های اجتماعی نیز به سرعت وارد میدان شدند. آن‌ها با بازتاب گسترده، به مخالفان داخلی مشروعیت بخشیدند.
نقش شبکه‌های اجتماعی در تحولات سیاسی
نسل Z به محدودیت‌های رسانه‌های اجتماعی بسیار حساس است. این نسل به بهانه مخالفت با ممنوعیت‌ها، وارد صحنه شد. نکته جالب این است که همین نسل، مدتی پیش نخست‌وزیر نپال را تحسین می‌کرد. دلیل این تحسین، دیدار نخست‌وزیر با سفرای آمریکا از جمله نولند در هند بود.
نکته مهم دیگر این است که نخست‌وزیر نپال شهرت خود را مدیون نسل Z و رسانه‌های اجتماعی بود. این نشان می‌دهد ساختار شبکه‌های اجتماعی غربی و رسانه‌های تحت کنترل غرب در جهان چگونه عمل می‌کند. فردی که از طریق رسانه‌های اجتماعی به قدرت می‌رسد، به سرعت در مدار دیپلماسی غربی قرار می‌گیرد. اگر او بخواهد از سیاست‌های آمریکا عدول کند، سریعاً سرنگون می‌شود. این تجربه نشان می‌دهد کنترل فدرال واشنگتن بهانه‌ای برای سرکوب می‌تواند چگونه در کشورهای مختلف به کار گرفته شود.
این رویداد نشان داد چگونه مخالفان داخلی و جوانان یک کشور جهان سومی، دوباره در دام روایت‌سازی رسانه‌های خارجی گرفتار شدند. آن‌ها با شور و هیجان فریاد زدند: «قدرت جوانی!» غافل از آنکه این هیجان‌ها اغلب در خدمت اهداف بزرگ‌تر قدرت‌های خارجی قرار می‌گیرد.
درس نپال برای امنیت ایران
در ایران نیز، پس از جنگ، اراذل و اوباش سیاسی غرب‌زده دوباره به سمت استفاده از تکنیک‌های ساختارشکنانه انقلاب‌های مخملی حرکت کرده‌اند. اگر حاکمیت ایران امروز نتواند افسار این جماعت را کنترل کند، در آینده مجبور است در خیابان‌های شهرها هزینه زیادی بپردازد. بنابراین، درک اهمیت امنیت ملی و مقابله با تهدیدات برای کشور حیاتی است.
درس بگیرید، پیش از آنکه عبرت دیگران شوید.
یاعلی.
