اظهارات اخیر معاون وزیر خارجه، بار دیگر موضوع حساس مذاکرات هستهای ایران را به صدر اخبار بازگردانده است. مجید تخت روانچی اعلام کرده که ایران حاضر است در ازای لغو کامل تحریمها، محدودیتهایی را بر برنامه هستهای خود بپذیرد. با این حال، ایران این پیشنهاد را در شرایطی مطرح میکند که حافظه تاریخی ملت، مملو از تجارب تلخ و مذاکرات بیحاصلی است که دستاورد مشخصی به همراه نداشتهاند. بنابراین، بسیاری از تحلیلگران با دیده تردید به این دور جدید از دیپلماسی مینگرند.
شرط ایران برای پذیرش محدودیتها در مذاکرات هستهای
جزئیات پیشنهاد جدید ایران روشن است. تهران به صراحت اعلام میکند که پذیرش هرگونه محدودیت بر فعالیتهای صلحآمیز هستهای، تنها و تنها به یک شرط بستگی دارد: لغو کامل و قابل راستیآزمایی تمام تحریمهای یکجانبه آمریکا. علاوه بر این، تختروانچی تایید کرد که ارتباطات با واشنگتن از طریق یک کشور واسطه ادامه دارد. این روش دیپلماتیک نشاندهنده عمق بیاعتمادی میان دو طرف است. در نتیجه، حتی رسیدن به یک نقطه مشترک نیز فرآیندی پیچیده و زمانبر خواهد بود.
تاریخچهای از مذاکرات و فریبکاری آمریکا
یکی از کلیدیترین نکات در صحبتهای این مقام دیپلماتیک، اشاره به فریبکاری آمریکا بود. او تاکید کرد که ایالات متحده پیش از این با تظاهر به گفتوگو، ایران را فریب داده است. این گزاره، خاطره خروج یکجانبه آمریکا از توافق برجام را زنده میکند. در آن زمان نیز ایران تعهدات خود را به طور کامل اجرا کرد، اما طرف مقابل به سادگی از توافق خارج شد. با این حال، امروز این سوال پیش میآید که چه تضمینی برای عدم تکرار این تجربه تلخ وجود دارد؟ لینک داخلی به: تاریخچه کامل برجام و خروج آمریکا
آینده مبهم مذاکرات هستهای ایران: آیا دستاوردی در کار است؟
در شرایط کنونی، افکار عمومی این پرسش را مطرح میکند که آخرین دستاورد واقعی دیپلماسی ایران چه بوده است؟ این پیشنهاد جدید برای محدودیت در برابر لغو تحریم، شباهت زیادی به فرمولهای شکستخورده گذشته دارد. بنابراین، تا زمانی که یک سازوکار قدرتمند برای تضمین اجرای تعهدات طرف مقابل وجود نداشته باشد، هرگونه خوشبینی نسبت به موفقیت این گفتوگوها زودهنگام به نظر میرسد. به نظر میرسد ایران در یک دور باطل دیپلماتیک گرفتار است و خروج از آن نیازمند یک استراتژی کاملاً متفاوت است. لینک خارجی به: گزارش شورای روابط خارجی درباره دیپلماسی هستهای